Przed terminem zakończenia realizacji świadczenia musimy dołączyć do akt sprawy nowe, kolejne orzeczenie o niepełnosprawności. Powinniśmy to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, czyli co najmniej miesiąc przed zakończeniem realizacji świadczeń. Jeżeli nie będziemy w stanie pozyskać tak wcześnie orzeczenia, złóżmy przynajmniej wniosek o kontynuację pomocy wypłacanej przez ośrodek pomocy społecznej .

Beata Dązbłaż: W ustawie z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw wprowadzono nowe terminy ważności orzeczeń, które automatycznie wydłużały się w czasie pandemii. Te same terminy obowiązują przy świadczeniach z pomocy społecznej?

Grzegorz Rajski: Nowelizacją, która weszła w życie 6 sierpnia 2023 r., ustawodawca przesądził o stopniowym wygaszaniu okresów ważności orzeczeń o (stopniu) niepełnosprawności. Dotychczas, orzeczenia te były przedłużane z mocy samej ustawy, z powodu pandemii Covid-19. Dlatego też orzeczenia na tzw. „przedłużeniu”, których ważność:

upłynęła do 31 grudnia 2020 r. – zachowują ważność do 31 grudnia 2023 r.;
upłynęła w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. – zachowują ważność do 31 marca 2024 r.,
upłynęła w okresie od 1 stycznia 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie przepisu (do 5 sierpnia 2023 r.) – zachowują ważność do 30 września 2024 r.
Wszystkie nie dłużej niż do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia o (stopniu) niepełnosprawności. Rozwiązanie polegające na stopniowym wygaszaniu orzeczeń ma zapobiec „zapaści” systemu orzeczniczego, który nie byłby w stanie zaktualizować ich wszystkich w jednym czasie. Wszystkie orzeczenia, które dotychczas były przedłużane z mocy ustawy z powodów pandemicznych, utraciłyby ważność z końcem sierpnia br. W celu minimalizacji formalności związanych z przedłużeniem możliwości korzystania ze świadczeń realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej (OPS) lub centra usług wspólnych (CUS), zdecydowano także o konieczności aktualizacji decyzji przyznających tego rodzaju wsparcie, z urzędu.

Jakich świadczeń to dotyczy?
Wszystkie decyzje przyznające świadczenia z pomocy społecznej, które zostały wydane w związku z niepełnosprawnością potwierdzoną orzeczeniem, a których okres ważności uzależniony był od terminu ważności tych orzeczeń, należało przedłużyć stosownie do wskazanych wyżej terminów. Reguła ta obejmuje także decyzje przyznające świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a także zasiłki dla opiekunów oraz świadczenia i dodatki na pokrycie kosztów utrzymania dzieci lub osób pełnoletnich w rodzinnej pieczy zastępczej. Także w tych przypadkach zmiana dotychczas wydanych rozstrzygnięć następować miała z urzędu.

Datą graniczną, która przesądziła o ważności dotychczas wydanych orzeczeń o niepełnosprawności był więc 5 sierpnia 2023 r. Do orzeczeń z datą ważności przekraczającą 5 sierpnia, stosuje się zasady ogólne, dotyczące ich przedłużania oraz ewentualnej weryfikacji ich ważności pod kątem przyznanych przez jednostki pomocy społecznej świadczeń. Ostatecznie, w stanie na dzień 6 sierpnia br., OPS-y i CUS-y były w stanie zweryfikować, kiedy poszczególne orzeczenia utraciły bądź utracą ważność i co do zasady, wszystkie decyzje uzależnione od niepełnosprawności, powinny już być zweryfikowane z urzędu.

Jakich formalności musimy dopełnić, aby zapewnić sobie ciągłość wypłaty świadczeń rodzinnych i pomocy społecznej mając na uwadze, że ich realizacja jest teraz przedłużana przez OPS-y i CUS-y z urzędu?
Musimy zwrócić uwagę na datę graniczną, do której przedłużono nam prawo do świadczeń rodzinnych lub pomocy społecznej, która co do zasady, jest tą samą datą co data ważności przedłużanego orzeczenia. Przed terminem zakończenia realizacji świadczenia musimy dołączyć do akt sprawy nowe, kolejne orzeczenie o niepełnosprawności. Powinniśmy to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, czyli co najmniej miesiąc przed zakończeniem realizacji świadczeń. Jeżeli nie będziemy w stanie pozyskać tak wcześnie orzeczenia, złóżmy przynajmniej wniosek o kontynuację pomocy wypłacanej przez OPS/CUS. Orzeczenie załączmy do akt sprawy jak tylko będzie to możliwe. Niestety, nawet przy zachowaniu najwyższej staranności, realizacja świadczeń może zostać czasowo wstrzymana z powodu długiego okresu oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/samorzad/co-robic-w-przypadku-wygasniecia-orzeczenia-o-niepelnosprawnosci,523833.html