Nowelizacja Kodeksu karnego weszła w życie - w zdecydowanej części - 1 października br. Vacatio legis było jednak wydłużane i to poprzez "wrzutkę" w postaci poprawki do nowelizacji procedury cywilnej. Część prawników uważa, że to wada rażąco naruszająca Konstytucję, która powoduje, że ustawa w praktyce nie zaczęła obowiązywać. Są też tacy, którzy już teraz zapowiadają, że będą to podnosić np. w apelacjach.

Kodeks karny nie ma szczęścia do legislacji. Ustawa z 7 lipca 2022 miała wejść w życie 14 marca 2023. W styczniu 2023 r., podczas prac sejmowych nad nowelizacją procedury cywilnej, przedstawiciele MS zgłosili poprawkę, która wydłużyła vacatio legis nowelizacji Kodeksu karnego zasadniczo do 1 października 2023. Później były jeszcze perturbacje z wejściem w życie przepisów (zawartych w nowym K.k.) o przepadku auta pijanych kierowców, których vacatio legis zostało wydłużone do 14 marca 2024 r. W kolejnej nowelizacji procedury cywilnej, ale też m.in. przepisów karnych, proponowano by weszły w życie już w październiku br., ostatecznie stanęło na marcu przyszłego roku.

Tu warto przypomnieć, że chodzi o nowelę, która w dużej części powiela założenia nowelizacji z czerwca 2019 r. Tamta również została przyjęta, ale prezydent Andrzej Duda skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. Wskazywał wówczas na wątpliwości związane z procedowaniem nad zmianami, a TK to potwierdził.

Naruszenie Konstytucji przypieczętowało los nowelizacji
Na kwestie legislacji przy wydłużeniu wejścia w życie noweli zwracał uwagę m.in. dr hab. Mikołaj Małecki, wykładowca z Katedry Prawa Karnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca portalu DogmatyKarnisty.pl. Jak mówi Prawo.pl, takie działanie przypieczętowało los całej nowelizacji, bo rażąco naruszało szereg przepisów Konstytucji. - Poprawkę zgłoszono w ramach prac sejmowych nad przypadkowo wybranym projektem zmieniającym Kodeks postępowania cywilnego. “Wrzutka” nie miała nic wspólnego z konkretnym projektem ustawy - punktuje dodając, że zgłoszono ją dopiero w 2. czytaniu projektu, czyli za późno na tak istotne zmiany.

- Była to w rzeczywistości nowa inicjatywa ustawodawcza, którą ukryto pod pozorem poprawki poselskiej. To poważne naruszenie art. 118 Konstytucji, wskutek którego rodzi się pytanie, czy mamy tu w ogóle do czynienia z ustawą. Ponadto, tryb prac sejmowych naruszył procedurę trzech czytań, a finalne głosowanie nad poprawką odbyło się zaledwie kilka godzin po jej zgłoszeniu - podkreśla. Swoje wątpliwości zawarł w publikacji "Niezmieniony Kodeks karny", wydanej przez Krakowski Instytut Prawa Karnego Fundacja.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/czy-nowelizacja-kodeksu-karnego-obowiazuje-watpliwosci-prawnikow,523589.html

Jeśli oskarżony o zniesławienie działa przede wszystkim w interesie członków spółdzielni mieszkaniowej, a nie w zamiarze ugodzenia bezpośrednio w dobre imię prezesa, to nie może ponieść odpowiedzialności karnej – orzekł Sąd Najwyższy w Izbie Karnej. Uchylił przy tym wyrok uznający winę członka spółdzielni i uniewinnił go, gdyż treść wypowiedzi mieściła się w granicach prawa do swobodnej wypowiedzi i dozwolonej krytyki.

Obywatel został oskarżony w trybie prywatnoskargowym o to, że w 2016 r. na łamach gazety w rubryce listy do redakcji oraz w piśmie do Krajowej Rady Spółdzielczej pomówił prezes Spółdzielni Mieszkaniowej nieprawdziwymi twierdzeniami co do rozliczeń finansowych spółdzielni i jej samowolnych działań w tym zakresie.

Umorzenie postępowania na rok
Prezes spółdzielni oskarżyła mężczyznę o utratę zaufania potrzebnego do zajmowania przez nią stanowiska oraz o poniżenie w opinii publicznej. 

Sąd Rejonowy w Nowej Soli w 2017 r. uznał, że oskarżony naraził pokrzywdzoną na utratę zaufania potrzebnego do zajmowania przez nią stanowiska oraz poniżył w opinii publicznej, co wyczerpało dyspozycję art. 212 par.  1 k.k.

Wyrok nie został zaskarżony i uprawomocnił się. Jednak na skutek interwencji skazanego, zastępca RPO Stanisław Trociuk zarzucił wyrokowi rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie 212 k.k.

Zobacz również: Kara za zniesławienie >>

Media zaniepokojone zaostrzeniem art. 212 kk

Polegało ono na uznaniu, że przypisany oskarżonemu czyn wyczerpywał ustawowe znamiona tego przestępstwa, podczas gdy działał on w ramach swobody wypowiedzi, przysługującej mu na podstawie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obywatela. 

Prawo do krytyki
Przedmiotem ochrony z art. 212 k.k. jest cześć każdej jednostki rozumiana jako jej dobre imię i uznanie należne w odbiorze innych. Ochrona ta jednak nie ma charakteru bezwzględnego. Doznaje ograniczenia ze strony innych dóbr, których doniosłość w demokratycznym państwie prawa nie powinna być kwestionowana. Na gruncie art. 212 k.k. ścierają się bowiem dwie konstytucyjne wartości: prawo do ochrony dobrego imienia i zaufania potrzebnego na danym stanowisku, w zawodzie lub rodzaju działalności z prawem do swobody wypowiedzi.

Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wolność wyrażania opinii stanowi jeden z podstawowych fundamentów społeczeństwa demokratycznego oraz jeden z podstawowych warunków jego rozwoju, a także samorealizacji jednostki. Z zastrzeżeniem art. 10 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, ma ona zastosowanie nie tylko do „informacji" lub „idei", które są przyjmowane przychylnie lub uważane za nieszkodliwe bądź obojętne, lecz również do tych, które obrażają, szokują i niepokoją. Tego bowiem wymaga pluralizm, tolerancja i otwartość myślenia, bez których o społeczeństwie demokratycznym nie ma mowy. Jak określono w art. 10 Konwencji, wolność ta podlega pewnym wyjątkom, które muszą jednak być rozumiane ściśle, a potrzeba jakichkolwiek ograniczeń musi zostać ustalona w sposób przekonujący.

W ocenie RPO sąd nie dokonał odpowiedniego wyważenia, czy ingerencja w prawo oskarżonego do wolności wyrażania opinii była „konieczna w społeczeństwie demokratycznym". Test „niezbędności w społeczeństwie demokratycznym" wymaga od sądu karnego ustalenia, czy zarzucana ingerencja rzeczywiście odpowiadała „naglącej potrzebie społecznej", czy była proporcjonalna do obranego, słusznego celu oraz czy władze krajowe są w stanie uzasadnić, że powody przez nie podane są istotne i wystarczające.

W ocenie Rzecznika treść zarzutów oskarżonego w kontekście, w jakim je poczynił, mieściła się w granicach prawa do swobodnej wypowiedzi i dozwolonej krytyki, a tym samym nie wyczerpywała znamion przypisanego mu przestępstwa.

Formułując swe oceny, oskarżony działał przede wszystkim w interesie członków spółdzielni, a nie w zamiarze ugodzenia bezpośrednio w dobre imię pani prezes.

Według rzecznika wkroczenie z reakcją karną stanowiło naruszenie prawa oskarżonego do wolności wyrażania opinii, zagwarantowanej przez art. 10 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności a ingerencja w to prawo nie była „konieczna w społeczeństwie demokratycznym". Sąd I instancji nie zachował proporcji i sprawiedliwej równowagi między z jednej strony ochroną prawa oskarżycielki do zachowania dobrego imienia a z drugiej strony, prawem oskarżonego do realizacji konstytucyjnej wolności wyrażania opinii i swobody wypowiedzi.

Działanie w interesie członków
Kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich okazała się oczywiście zasadna. Według SN lektura akt sprawy prowadzi do konstatacji, że treść zarzutów podniesionych przez oskarżonego w opublikowanym liście mieści się, zdaniem Sądu Najwyższego, w granicach prawa do swobodnej wypowiedzi i dozwolonej krytyki, a tym samym nie wyczerpuje znamion przypisanego mu czynu z art. 212 k.k.

Sąd Najwyższy zgodził się z rzecznikiem, że oskarżony działał przede wszystkim w interesie jej członków, a jego zamiarem nie było ugodzenie bezpośrednio w dobre imię jej prezesa. Świadczy o tym treść jego listu opublikowanego na łamach prasy w dziale list do redakcji.

- Prezes spółdzielni, jako osoba, która kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz, musi liczyć się z krytyką swoich działań, stanowiącą wyraz kontroli decyzji zarządu przez członków spółdzielni. Dokonana w liście ocena działań zarządu spółdzielni dotyczyła tylko i wyłącznie sposobu wydatkowania środków. Nie ma w nim żadnych określeń odnoszących się do kwalifikacji oskarżycielki prywatnej, jej cech osobistych, czy sfery życia prywatnego – stwierdził sędzia Waldemar Płóciennik.

Ponadto, list nie był ani agresywny, ani wulgarny i jakkolwiek mógł przedstawiać oskarżycielkę prywatną w negatywnym świetle, to jednak nie zawierał tego rodzaju treści, które należałoby odczytywać jako poniżające, a tym samym wypełniające znamiona art. 212 par. 1 k.k.

Wzywając prezesa do wyjaśnień, oskarżony przedstawia konkretne wydatki spółdzielni, kwestionując zasadność określonych inwestycji i podnosząc, że wydatki przewyższają wpływy. List stanowi wyraz prawa oskarżonego do swobody wypowiedzi, która obejmuje również prawo do wypowiedzi krytycznych wobec prezes spółdzielni – podkreślił sędzia sprawozdawca

Wyrok Izby Karnej SN z  25 października 2023 r. , sygn. akt I KK 308/23

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawo/krytyka-prezesa-w-interesie-publicznym-jest-dozwolona,523917.html

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawo/krytyka-prezesa-w-interesie-publicznym-jest-dozwolona,523917.html

Samo oczekiwanie to jeden problem. Osobną kwestią jest sposób zorganizowania postępowania z punktu widzenia oskarżonego, który tak długo na proces czeka. Jeżeli po 1,5 roku od wpływu aktu oskarżenia wyznaczany jest wreszcie termin rozprawy w sprawie, w której do przesłuchania – oprócz oskarżonego – jest dwóch czy trzech świadków, to naprawdę nie rozumiemy, dlaczego sąd planuje termin rozprawy na 45 minut i nie wzywa żadnego świadka.

Czytaj też w LEX: Usprawnienie i przyspieszenie postępowania karnego w wyniku nowelizacji KPK z 7 lipca 2023 r. >

Dziwi to szczególnie w sprawach, w których oskarżony nie przyznaje się do winy i wszystko wskazuje na to, że nie zamierza składać wyjaśnień. Wezwanie w takiej sytuacji tylko jego oznacza w praktyce, że co prawda otwiera się przewód sądowy, odczytuje się akt oskarżenia i odbiera od oskarżonego dane osobowe, ale w praktyce jest to „pusty termin”. A na kolejny często czeka się kolejne miesiące, zwłaszcza że wypadki chodzą po ludziach i wystarczy np. choroba protokolanta, żeby termin został zniesiony.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/proces-karny-opinia-mikolaj-kozak,524182.html?fbclid=IwAR2vUOpEQC93QUfKcwWIPUtKaW9sFJjjiO__rTVz6o_LjrQH9nKM4QlwVf0

Przed terminem zakończenia realizacji świadczenia musimy dołączyć do akt sprawy nowe, kolejne orzeczenie o niepełnosprawności. Powinniśmy to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, czyli co najmniej miesiąc przed zakończeniem realizacji świadczeń. Jeżeli nie będziemy w stanie pozyskać tak wcześnie orzeczenia, złóżmy przynajmniej wniosek o kontynuację pomocy wypłacanej przez ośrodek pomocy społecznej .

Beata Dązbłaż: W ustawie z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw wprowadzono nowe terminy ważności orzeczeń, które automatycznie wydłużały się w czasie pandemii. Te same terminy obowiązują przy świadczeniach z pomocy społecznej?

Grzegorz Rajski: Nowelizacją, która weszła w życie 6 sierpnia 2023 r., ustawodawca przesądził o stopniowym wygaszaniu okresów ważności orzeczeń o (stopniu) niepełnosprawności. Dotychczas, orzeczenia te były przedłużane z mocy samej ustawy, z powodu pandemii Covid-19. Dlatego też orzeczenia na tzw. „przedłużeniu”, których ważność:

upłynęła do 31 grudnia 2020 r. – zachowują ważność do 31 grudnia 2023 r.;
upłynęła w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. – zachowują ważność do 31 marca 2024 r.,
upłynęła w okresie od 1 stycznia 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie przepisu (do 5 sierpnia 2023 r.) – zachowują ważność do 30 września 2024 r.
Wszystkie nie dłużej niż do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia o (stopniu) niepełnosprawności. Rozwiązanie polegające na stopniowym wygaszaniu orzeczeń ma zapobiec „zapaści” systemu orzeczniczego, który nie byłby w stanie zaktualizować ich wszystkich w jednym czasie. Wszystkie orzeczenia, które dotychczas były przedłużane z mocy ustawy z powodów pandemicznych, utraciłyby ważność z końcem sierpnia br. W celu minimalizacji formalności związanych z przedłużeniem możliwości korzystania ze świadczeń realizowanych przez ośrodki pomocy społecznej (OPS) lub centra usług wspólnych (CUS), zdecydowano także o konieczności aktualizacji decyzji przyznających tego rodzaju wsparcie, z urzędu.

Jakich świadczeń to dotyczy?
Wszystkie decyzje przyznające świadczenia z pomocy społecznej, które zostały wydane w związku z niepełnosprawnością potwierdzoną orzeczeniem, a których okres ważności uzależniony był od terminu ważności tych orzeczeń, należało przedłużyć stosownie do wskazanych wyżej terminów. Reguła ta obejmuje także decyzje przyznające świadczenia rodzinne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a także zasiłki dla opiekunów oraz świadczenia i dodatki na pokrycie kosztów utrzymania dzieci lub osób pełnoletnich w rodzinnej pieczy zastępczej. Także w tych przypadkach zmiana dotychczas wydanych rozstrzygnięć następować miała z urzędu.

Datą graniczną, która przesądziła o ważności dotychczas wydanych orzeczeń o niepełnosprawności był więc 5 sierpnia 2023 r. Do orzeczeń z datą ważności przekraczającą 5 sierpnia, stosuje się zasady ogólne, dotyczące ich przedłużania oraz ewentualnej weryfikacji ich ważności pod kątem przyznanych przez jednostki pomocy społecznej świadczeń. Ostatecznie, w stanie na dzień 6 sierpnia br., OPS-y i CUS-y były w stanie zweryfikować, kiedy poszczególne orzeczenia utraciły bądź utracą ważność i co do zasady, wszystkie decyzje uzależnione od niepełnosprawności, powinny już być zweryfikowane z urzędu.

Jakich formalności musimy dopełnić, aby zapewnić sobie ciągłość wypłaty świadczeń rodzinnych i pomocy społecznej mając na uwadze, że ich realizacja jest teraz przedłużana przez OPS-y i CUS-y z urzędu?
Musimy zwrócić uwagę na datę graniczną, do której przedłużono nam prawo do świadczeń rodzinnych lub pomocy społecznej, która co do zasady, jest tą samą datą co data ważności przedłużanego orzeczenia. Przed terminem zakończenia realizacji świadczenia musimy dołączyć do akt sprawy nowe, kolejne orzeczenie o niepełnosprawności. Powinniśmy to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, czyli co najmniej miesiąc przed zakończeniem realizacji świadczeń. Jeżeli nie będziemy w stanie pozyskać tak wcześnie orzeczenia, złóżmy przynajmniej wniosek o kontynuację pomocy wypłacanej przez OPS/CUS. Orzeczenie załączmy do akt sprawy jak tylko będzie to możliwe. Niestety, nawet przy zachowaniu najwyższej staranności, realizacja świadczeń może zostać czasowo wstrzymana z powodu długiego okresu oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/samorzad/co-robic-w-przypadku-wygasniecia-orzeczenia-o-niepelnosprawnosci,523833.html

Konstytucja stanowi, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd - art. 45 ust. 1 - wskazuje RPO. Dlatego w jego ocenie każdy obywatel, również pozbawiony wolności, powinien być uprawniony do środka ochrony prawnej, który pozwalałby mu zapewnić sprawne działanie sądu w jego sprawie. Sprawność i efektywność są jednymi z podstawowych wartości sądowego stosowania prawa, jak też warunkami skuteczności prawa w ogóle. Nie ma również powodów, by osobom pozbawionym wolności odmawiać jednakowego traktowania przez władzę publiczną.

- Pozbawienie środka prawnego przeciwdziałającego przewlekłości na etapie postępowania wykonawczego, będącego konsekwencją wprowadzenia do obrotu prawego art. 2 ust. 1b ustawy skargowej, jest nie do pogodzenia ze wskazanym przez TK w wyroku z 9 czerwca 1998 r. obowiązkiem ustawodawcy ustalenia odpowiedniego prawa, w tym procedury, aby zainteresowany podmiot mógł skorzystać z prawa do sądu. TK zauważa także, że konstytucyjny zakres prawa do sądu jest szerszy niż zakres zawarty w prawie międzynarodowym, w tym m.in. w art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Pojęcie sprawy w ujęciu art. 45 ust. 1 Konstytucji RP powinno być rozumiane szeroko. Jest ono autonomiczne, nie można go objaśnić, stosując interpretacje zaczerpnięte z konkretnych gałęzi prawa – cywilnego, administracyjnego czy karnego - wskazuje RPO.

Dodaje, że wąskie rozumienie tego pojęcia, np. ograniczenie się tylko do sprawy w rozumieniu prawa karnego, mogłoby zaś stanowić przeszkodę do pełnego zrealizowania prawa do sądu. - Ustalanie elementów tworzących sytuację prawną danego podmiotu, czyli tzw. aspekt materialnoprawny prawa do sądu, wymaga odwołania się do całego systemu prawnego. Natomiast aspekt formalnoprawny jest niezależny od poszczególnych ujęć proceduralnych. Mając na uwadze  autonomiczność pojęcia sprawy w takim ujęciu, realizacja prawa do sądu będzie obejmować wszystkie przypadki, w których mamy do czynienia z rozstrzyganiem o prawach danego podmiotu, a natura danego stosunku wyklucza możliwość arbitralnego rozstrzygania o sytuacji drugiego podmiotu w tym samym stosunku. Podobne stanowisko zawarł Sąd Najwyższy, który stwierdził, iż „art. 45 ust. 1 Konstytucji jest szerszy od przewidzianego w art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności przynajmniej w tym sensie, że nie ogranicza prawa do sądu do spraw cywilnych i karnych”  - podsumowuje RPO.

Dodaje, że dlatego konieczne jest ponowne ustawowe zagwarantowanie możliwości wniesienia skargi na przewlekłość postępowań rozpoznawanych na podstawie K.kw.

Skazany nie może złożyć skargi na przewlekłość postępowania wykonawczego w przedmiocie udzielenia mu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności co jest niezgodne z Konstytucją, a konkretnie z prawem każdego do sądu - wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich w postępowaniu Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym jednej ze skarg konstytucyjnych.

PO Marcin Wiącek wnosi o stwierdzenie, że:

art. 2 ust. 1b ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 75, ze zm.), w zakresie, w jakim wyłącza możliwość złożenia skargi na przewlekłość postępowania w postępowaniu wykonawczym w przedmiocie udzielenia skazanemu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/skarga-na-przewleklosc-sprawy-o-przerwe-w-karze-rpo-pisze-do-tk,523637.html

• Obywatel skrytykował działalność prezes spółdzielni mieszkaniowej, kwestionując jej rozliczenia finansowe i zasadność pewnych inwestycji 
• Czując się pomówioną, wytoczyła mu ona proces o zniesławienie z art. 212 Kodeksu karnego. Sąd uznał jego winę, ale postępowanie warunkowo umorzył
• Rzecznik Praw Obywatelskich składa kasację na korzyść obywatela, bo jego zarzuty mieściły się w granicach swobody wypowiedzi a nie wyczerpywały znamion przestępstwa
• Oskarżony działał bowiem przede wszystkim w interesie członków spółdzielni, a nie w zamiarze ugodzenia bezpośrednio w dobre imię pani prezes

Zastępca RPO Stanisław Trociuk zarzuca wyrokowi rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego - 212 § 1 k.k. w związku z art. 212 § 2. Polegało ono na uznaniu, że przypisany oskarżonemu czyn wyczerpywał ustawowe znamiona tego przestępstwa, podczas gdy działał on w ramach swobody wypowiedzi, przysługującej mu na podstawie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Historia sprawy

Obywatel został oskarżony w trybie prywatnoskargowym o to, że w 2016 r. na łamach gazety w rubryce listy do redakcji oraz w piśmie do Krajowej Rady Spółdzielczej pomówił prezes Spółdzielni Mieszkaniowej nieprawdziwymi twierdzeniami co do rozliczeń finansowych spółdzielni i jej samowolnych działań w tym zakresie.

Na podstawie art. 212 § 1 Kodeksu karnego w związku z art. 212 § 2 oskarżyła go ona o utratę zaufania potrzebnego do zajmowania przez nią stanowiska oraz o poniżenie w opinii publicznej. 

Sąd Rejonowy w 2017 r. uznał, że oskarżony naraził pokrzywdzoną na utratę zaufania potrzebnego do zajmowania przez nią stanowiska oraz poniżył w opinii publicznej, co wyczerpało dyspozycję art. 212 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 2 k.k. Na podstawie art. 66 § 1 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył wobec niego postępowanie na rok próby. 

Wyrok nie został zaskarżony i uprawomocnił się.

Argumenty RPO

Rzecznik wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obywatela. 

Przedmiotem ochrony art. 212 k.k. jest cześć każdej jednostki rozumiana jako jej dobre imię i uznanie należne w odbiorze innych. Ochrona ta jednak nie ma charakteru bezwzględnego. Doznaje ograniczenia ze strony innych dóbr, których doniosłość w demokratycznym państwie prawa nie powinna być kwestionowana. Na gruncie art. 212 k.k. ścierają się bowiem dwie konstytucyjne wartości: prawo do ochrony dobrego imienia i zaufania potrzebnego na danym stanowisku, w zawodzie lub rodzaju działalności z prawem do swobody wypowiedzi.

Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wolność wyrażania opinii stanowi jeden z podstawowych fundamentów społeczeństwa demokratycznego oraz jeden z podstawowych warunków jego rozwoju, a także samorealizacji jednostki. Z zastrzeżeniem art. 10 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, ma ona zastosowanie nie tylko do „informacji" lub „idei", które są przyjmowane przychylnie lub uważane za nieszkodliwe bądź obojętne, lecz również do tych, które obrażają, szokują i niepokoją. Tego bowiem wymaga pluralizm, tolerancja i otwartość myślenia, bez których o społeczeństwie demokratycznym nie ma mowy. Jak określono w art. 10 Konwencji, wolność ta podlega pewnym wyjątkom, które muszą jednak być rozumiane ściśle, a potrzeba jakichkolwiek ograniczeń musi zostać ustalona w sposób przekonujący.

W ocenie RPO sąd nie dokonał odpowiedniego wyważenia, czy ingerencja w prawo oskarżonego do wolności wyrażania opinii była „konieczna w społeczeństwie demokratycznym". Test „niezbędności w społeczeństwie demokratycznym" wymaga od sądu karnego ustalenia, czy zarzucana ingerencja rzeczywiście odpowiadała „naglącej potrzebie społecznej", czy była proporcjonalna do obranego, słusznego celu oraz czy władze krajowe są w stanie uzasadnić, że powody przez nie podane są istotne i wystarczające.

W ocenie Rzecznika treść zarzutów oskarżonego w kontekście, w jakim je poczynił, mieściła się w granicach prawa do swobodnej wypowiedzi i dozwolonej krytyki, a tym samym nie wyczerpywała znamion przypisanego mu przestępstwa.

Cały artykuł-kliknij tutaj 

Fiskus zgadza się na korzystanie z ulgi rehabilitacyjnej wstecz, ale nie przez wszystkich. Liczy się bowiem data powstania niepełnosprawności, a nie data wydania potwierdzającego ją orzeczenia. Problem powstaje, gdy organ wydający orzeczenie twierdzi, że daty powstania niepełnosprawności nie da się określić. Według ekspertów podatnicy powinni wówczas móc skorzystać z ulgi na podstawie np. dokumentów otrzymanych od lekarza.

Mimo iż stanowisko organów podatkowych jest co do zasady korzystne, to nie dotyczy wszystkich niepełnosprawnych. Według fiskusa można odliczyć wydatki rehabilitacyjne wstecz pod warunkiem, że w orzeczeniu wskazano datę powstania niepełnosprawności. Inaczej będzie, gdy orzeczenie nie określa tej daty. Wówczas można odliczyć wydatki poniesione po otrzymaniu orzeczenia, ale nie te poniesione wcześniej.

Decyzja organu orzekającego wpływa na podatki
Przykładem może być Czytelniczka Prawo.pl, która otrzymała orzeczenie o niepełnosprawności w 2023 r. z powodu choroby onkologicznej. Sama choroba została jednak zdiagnozowana w 2021 r. Czytelniczka przeszła wówczas chemioterapię i operację. Chciała skorzystać z ulgi za 2023 r. oraz za lata poprzednie – 2021 i 2022, kiedy ponosiła wysokie wydatki na cele rehabilitacyjne. Okazuje się jednak, że nie jest to możliwe. Organ orzekający stwierdził bowiem w orzeczeniu, że nie da się określić daty powstania niepełnosprawności.

- W tej sytuacji możliwość odliczenia wydatków wstecz zależy wyłącznie od tego, czy organ orzekający określi w decyzji, kiedy powstała niepełnosprawność. Może to stawiać osoby niepełnosprawne w nierównej sytuacji, odbierając niektórym prawo do odliczenia poniesionych wydatków – mówi Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowy w KPMG w Polsce.

Fiskus różnicuje podatników
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zajął negatywne stanowisko w podobnej sprawie w interpretacji nr 0115-KDIT2-2.4011.80.2019.1.MM. Odpowiadał w niej na pytanie podatnika, który chorował od kilku lat w związku ze zwyrodnieniem kręgosłupa oraz stawów biodrowych. W lutym 2018 r. przebywał na turnusie rehabilitacyjnym i posiada fakturę dokumentującą wydatki za przebyte leczenie. W lipcu 2018 r. otrzymał orzeczenie, w którym ustalono umiarkowany stopień niepełnosprawności. Organ orzekający stwierdził bowiem, że „nie da się ustalić” od kiedy istnieje niepełnosprawność.

Czytaj więcej: ​Ulga rehabilitacyjna przysługuje wstecz - od daty powstania niepełnosprawności >>

Dyrektor KIS stwierdził, że podatnik nie może dokonać odliczenia wydatków poniesionych w lutym 2018 r., ponieważ wydatek poniesiony został w okresie, gdy nie posiadał jeszcze orzeczenia o niepełnosprawności.

W zupełnie innej sytuacji są osoby, które mają w orzeczeniu określoną datę powstania niepełnosprawności. Potwierdza to interpretacja nr 0111-KDSB2-1.4011.58.2023.2.AM dotycząca kobiety, która chciała skorzystać z ulgi na niepełnosprawną córkę, u której stwierdzono autyzm

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/podatki/ulga-rehabilitacyjna-a-data-w-orzeczeniu,522069.html

TSUE wydał przełomowy wyrok dla sektora bankowego oraz frankowiczów. Trybunał stanął po stronie tych drugich. Orzekł m.in., czy w sytuacji unieważnienia umowy kredytowej z powodu nadużyć bankowi należy się wynagrodzenie za korzystanie z kapitału przez kredytobiorcę.Prawo Unii nie stoi na przeszkodzie temu, by w przypadku uznania umowy kredytu hipotecznego zawierającej nieuczciwe warunki za nieważną, konsumenci żądali od banku rekompensaty wykraczającej poza zwrot zapłaconych rat miesięcznych" - orzekł Trybunał.

Co więcej: "Prawo to stoi natomiast na przeszkodzie temu, by banki dochodziły podobnych roszczeń względem konsumentów" - dodał Trybunał. "(...) ewentualne uznanie umowy kredytu hipotecznego za nieważną jest skutkiem stosowania nieuczciwych warunków przez Bank. W związku z tym nie można dopuścić ani do tego, by czerpał on korzyści gospodarcze ze swojego niezgodnego z prawem zachowania, ani do tego, by otrzymał odszkodowanie za niedogodności nim wywołane" - podkreślił TSUE.

Kliknij tutaj- czytaj więcej 

Drodzy Członkowie Stowarzyszenia  Przeciw Bezprawiu .

Procedura karna na przestrzeni ostatnich ośmiu lat reformowana była pięciokrotnie, wprowadzano również zmiany "przy okazji" innych regulacji - pod wpływem bulwersujących opinię publiczną zdarzeń lub "na życzenie" konkretnych grup. Efekt? W nowelizacjach gubią się nawet sami sędziowie, a wprowadzone przepisy, zamiast wzmacniać, osłabiają ochronę procesową stron, szczególnie oskarżonego. To jeden z wniosków płynących z konferencji dotyczącej wyzwań prawa procesowego

Z punktu widzenia SN, nie jest dobrze 
Dr hab. Dariusz Święcki, sędzia SN, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, analizował rolę Sądu Najwyższego w zakresie nadzoru judykacyjnego. Jak wskazał, podstawą są tu trzy kwestie: stabilność prawa, warunek sprawiedliwości i poprawność prawa oraz jakość i poziom orzecznictwa sądów powszechnych. 

- I jak patrzymy na te trzy komponenty, to z każdym jest problem w tym znaczeniu, że nie gwarantują możliwości realizacji funkcji Sądu Najwyższego w zakresie nadzoru judykacyjnego. Mamy wiele nowelizacji w procedurze karnej. A trzeba dodać, że nie tylko ilość ale i jakość ma znaczenie, można coś zmieniać punktowo, gorzej jak się zmienia koncepcyjnie. Na przestrzeni ośmiu lat mieliśmy pięć dużych reform procesu karnego - 2015, 2016, 2019, 2020, 2022 - te zmiany powodują, że realizacja orzecznictwa jest bardzo trudna. Mamy zresztą dwa rodzaje nowelizacji - emocjonalną i życzeniową. Emocjonalna następuje dlatego, że coś się zdarzyło,  zmienia się prawo pod tę sytuacje choć wystarczołyby zastosowanie innych środków. Nowelizacje życzeniowe są natomiast wprowadzane pod wpływem określonych grup, które mają określony interes w zmianie prawa - zaznaczał sędzia Święcki. 

Wskazał równocześnie, że takie zmiany, nawet jeśli są niekorzystne, a takim przykładem są działania w kierunku zwiększenia roli prokuratora, to są forsowane przez prokuraturę, mimo wszelkiego rodzaju sprzeciwów. 

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/wplyw-kolejnych-nowelizacji-na-orzekanie-w-sprawach-karnych,521401.html

Tymczasowe aresztowanie jest nadużywane - stosuje się je także w sprawach błahych, często z powodów populistycznych. Traktowane jest również jako narzędzie do uzyskania zeznań lub jako represja. W dodatku bywa, że przedłuża się je w nieskończoność – czasem ratunkiem jest dopiero uniewinnienie. Zjawisko przeanalizowali adwokaci, którzy postulują zmiany w przepisach.

Przygotowując i publikując ten raport, chcemy zwrócić uwagę na nieprawidłową praktykę stosowania tymczasowych aresztów w ramach stosowania środków zapobiegawczych. Oczywistym jest, że dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania środki zapobiegawcze wielokrotnie muszą być stosowane, niemniej jednak sposób ich stosowania wymaga działania racjonalnego i prawidłowego. Główną bolączką jest sposób interpretowania w orzecznictwie przesłanki ogólnej i przesłanek szczególnych. Mówiąc o przesłance ogólnej, wielokrotnie zapomina się w praktyce stosowania tymczasowego aresztowania o tym, że areszt stosuje nie tylko wówczas, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo, ale przede wszystkim w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania - komentuje Przemysław Rosati, prezes NRA. I dodaje, że w praktyce wielokrotnie areszt jest stosowany także wówczas, gdy tok postępowania przestaje mieć przymiot toku prawidłowego.

Przygotowując i publikując ten raport, chcemy zwrócić uwagę na nieprawidłową praktykę stosowania tymczasowych aresztów w ramach stosowania środków zapobiegawczych. Oczywistym jest, że dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania środki zapobiegawcze wielokrotnie muszą być stosowane, niemniej jednak sposób ich stosowania wymaga działania racjonalnego i prawidłowego. Główną bolączką jest sposób interpretowania w orzecznictwie przesłanki ogólnej i przesłanek szczególnych. Mówiąc o przesłance ogólnej, wielokrotnie zapomina się w praktyce stosowania tymczasowego aresztowania o tym, że areszt stosuje nie tylko wówczas, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo, ale przede wszystkim w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania - komentuje Przemysław Rosati, prezes NRA. I dodaje, że w praktyce wielokrotnie areszt jest stosowany także wówczas, gdy tok postępowania przestaje mieć przymiot toku prawidłowego.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/naduzywanie-tymczasowego-aresztowania-raport-adwokatury,521312.html

Czy da się reformować sądownictwo bez reformy KRS ? Dlaczego nikt nie pyta o zdanie obywateli ?

Przyszedł czas na Wojewódzkie Rady Sądownictwa wybierane w wyborach powszechnych.

Reformy sądownictwa w Polsce trwają od 1990 r. Jednak sądy i prokuratury nadal nie budzą zaufania społeczeństwa. W pierwszej fazie przemian w Polsce sądy miały się same zreformować i same oczyścić. Na bazie tej „reformy” w 1989 r. powstała Krajowa Rada Sądownictwa, jako organ konstytucyjny zobowiązany do stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Nie jest to organ władzy sądowniczej, jednak to na podstawie nominacji tego organu powoływani i awansowani są sędziowie. W praktyce to decyzja Krajowej Rady Sądownictwa rozpoczyna karierę zawodową sędziów. To od Krajowej Rady Sądownictwa zależy czy w Polsce będziemy mieli niezależnych i niezawisłych sędziów czy też sądy będą upolitycznione. Tryb powoływania 25 osobowej Krajowej Rady Sądownictwa reguluje art. 187 Konstytucji RP z którego wynika, że do KRS z urzędu wchodzą:

• Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego

• Minister Sprawiedliwości

• Prezes NSA

• Przedstawiciel Prezydenta RP

• Czterech przedstawicieli Sejmu RP - posłów

• Dwóch przedstawicieli Senatu RP – senatorów

• 15 członków wybieranych przez sędziów spośród sędziów, a sposób ich wyboru reguluje ustawa

Jak więc widać z regulacji art. 187 Konstytucji RP zdecydowaną większość w KRS posiadają czynni sędziowie różnych sądów (15 osób z 25 członków).

W KRS od jej powstania do chwili obecnej nie ma ani jednego przedstawiciela Narodu, pomimo że art. 4.1 Konstytucji mówi: władza zwierzchnia w Rzeczpospolitej Polskiej należy do Narodu , a art. 4.2 Konstytucji podaje: Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.

Tymczasem wymiar sprawiedliwości to trzecia władza, która podlega art. 4 Konstytucji RP a także art. 187 Konstytucji RP. To KRS wybiera sędziów sądów w RP a ostatecznie akceptuje Prezydent RP.

Warto w tym miejscu zastanowić się dlaczego obywatele nie mają zaufania do wymiaru sprawiedliwości w Polsce ?

1. Od powstania KRS w 1990 r. do 2017 r. sędziowie w Polsce sami się wybierali, sami kontrolowali i sami oceniali. Kandydatów na sędziów zgłaszały sądy, a kolejni sędziowie mający większość w KRS ich akceptowali. Ewentualne postępowania dyscyplinarne w stosunku do sędziów także prowadzili sędziowie z tych samych okręgów. Obywatele nie mieli żadnego bezpośredniego wpływu na wybór sędziów do KRS, jak również na wybór sędziów do sądów powszechnych i sądów administracyjnych. Tymczasem każda władza będąca poza kontrolą obywateli deprawuje.

Stąd też w miarę upływu lat w Polsce narastało coraz większe niezadowolenie społeczne w sprawie braku obiektywności wydawanych orzeczeń sądowych.

2. W 2015 r. po objęciu przez PIS władzy społeczeństwo oczekiwało zmian w wymiarze sprawiedliwości. Liczyło na to, że doczeka się naprawienia starych krzywd sądowych a jakość pracy sądownictwa i prokuratury ulegną istotnej zmianie i poprawie. Na początku tych zmian Jerzy Jachnik poseł VIII Kadencji, a także śp. poseł VIII Kadencji Sejmu RP Janusz Sanocki, wspieraliśmy zmiany i wybór 15 sędziów Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm RP. Uważaliśmy, że w tamtym czasie nie było szans na bardziej radykalne zmiany. W nowym projekcie ustawy o KRS z 2017 r. projekt ustawy przewidywał wybór 15 sędziów przez Sejm RP większością 3/5 a jeśli takiej większości nie byłoby, to wyboru dokona Marszałek Sejmu RP, z pośród zgłoszonych sędziów. Niestety nikt z sędziów spoza PIS i Solidarnej Polski nie zgłosił swoje kandydatury wraz z podpisami poparcia wymaganymi ustawą. Wobec powyższego do Krajowej Rady Sądownictwa zgłoszono 15 i wybrano 15 sędziów z poparciem PIS. Wsparcie Kukiz'15 w tamtym głosowaniu było bez znaczenie, bowiem gdyby PIS nie miał ustawowej większości to i tak wyznaczył by sędziów zgodnie z ustawą - Marszałek Sejmu RP z PIS. Rady tej jako upartyjnionej od początku nie uznawali sędziowie a także trybunały europejskie.

3. W tej patowej sytuacji środowiska obywatelskie pracujące w Poselskim Zespole ds. zmiany Konstytucji pod przewodnictwem posła Janusza Sanockiego wypracowały nową propozycję wyboru KRS poprzez powołanie Wojewódzkich Rad Sądownictwa. Ciała te wybrane lokalnie w wyborach powszechnych opiniowałyby sprawy nominacji i awansów sędziów do sądów powszechnych i administracyjnych pierwszej i drugiej instancji , a także do SN i NSA oraz sądów wojskowych. Propozycji tej nie kwestionowałyby trybunały europejskie. Naród odzyskał by kontrolę nad wymiarem sprawiedliwości zgodnie z art. 4 Konstytucji RP. Zaś ostatecznie 15 sędziów do KRS wybierałby nadal sejm ze zgłoszonych sędziów-kandydatów, akceptowanych przez Wojewódzkie Rady Sądownictwa zachowując proporcjonalność ilości kandydatów, w zależności od wielkości klubu i koła poselskiego.

Dzisiaj kiedy pojawił się nowy projekt ustawy o Sądzie Najwyższym, który warunkuje uwolnienie finansowych środków unijnych z KPO, wymaga on poważnego rozważenia.

Uważam, że UE i jej Trybunały nie odpuszczą Polsce bez reformy KRS. Zaś proponowane poniżej zmiany, dają wpływ na działanie wymiaru sprawiedliwości także obywatelom oraz nie stoją w sprzeczności z Konstytucja RP.

Nasze propozycje zmian ustawy o KRS:

- Wojewódzka Rada Sądownictwa składa się z 15 osób wybieranych w wyborach powszechnych razem z wyborami samorządowymi

- Kandydat do Wojewódzkiej Rady Sądownictwa musi spełniać odpowiednie warunki: posiadać wykształcenie wyższe, obywatelstwo polskie, nie może być osobą prawomocnie karaną

- Wojewódzka Rada Sądownictwa opiniuje:

nominację sędziowska

sędziego zgłoszony do awansu

powołanie prezesa sądu

powołanie wizytatora

- Każda nominacja musi posiadać pozytywną opinię Wojewódzkiej Rady Sądownictwa.

Najnowsze pomysły legislacyjne w zakresie prawa karnego, podlane populistycznym sosem, którego głównym składnikiem wydaje się być troska o bezpieczeństwo obywatela i ostra walka ze... zmniejszającym się systematycznie zagrożeniem poważną przestępczością, głównie kryminalną, skłania do refleksji nad, generalnie rzecz ujmując, sposobem myślenia światłych legislatorów.

Populistyczni legislatorzy, populistyczne prawo
Kodeks karny od zawsze odzwierciedla poziom intelektualny, doświadczenie w ściganiu sprawców przestępstw  i zapobieganiu przestępczości tych, którzy proponują i wprowadzają do obiegu prawnego poszczególne rozwiązania. Stąd też, im słabsi legislatorzy, bardziej populistyczni i niekompetentni, tym bardziej prymitywnie represyjny kodeks karny. Zdarza się jednakże tak, że niekompetencja i brak rozeznania cechuje wiele pokoleń legislatorów a owoce ich pracy idą w odwrotnym kierunku, tzn. „wspomagają przestępców”. 

W okresach kiedy społeczeństwo ubożeje, nasila się przestępczość pospolita, w tym kradzieże, napady itp. Jest to proces naturalny i powtarzalny. Najczęściej, w tych właśnie momentach, uchwala się różnorakie poprawki w przepisach karnych, zarówno materialnych jak i procesowych, aby pokazać sprawność państwa i jego sprawczość. Często idzie to w absurdalnych kierunkach albo zmiany dotyczą nie tych regulacji, których zmiana mogła by faktycznie poprawić sytuację.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/zmiany-w-prawie-karnym-wg-bylego-policjanta-niewlasciwe-akcenty,518698.html

 

Żródło: https://nowinynyskie.com.pl/artykul/romans-chlopski/1377257

Wiele lat temu broniąc staruszka, którego w Nysie próbowano wyrzucić z domu, poznałem Jerzego Jachnika z Bielska, twórcę Stowarzyszenia „Przeciw bezprawiu”, broniącego wytrwale ludzi poszkodowanych przez wymiar sprawiedliwości. Był rok 2008 pikietowaliśmy wspólnie pod ministerstwem w obronie żołnierzy z Nangar Khel. Potem tworzyliśmy z Jachnikiem Ruch Kukiza, z którego weszliśmy do Sejmu w 2015 r. Od razu podjęliśmy temat wymiaru sprawiedliwości i obywateli, których skrzywdziły polskie sądy.
Zorganizowaliśmy w 2016 w Sejmie dwie konferencje dla poszkodowanych, wzięło w nich udział łącznie 1200 osób, przeprowadziliśmy ankietę na temat tego jak powinna wyglądać prawdziwa reforma sądów, co jest przyczyną zła i co należy zmienić, napisaliśmy projekt ustawy o ustroju sądów przewidujący wybieralność sędziów przez obywateli spośród osób, które mają wystarczająco długi staż w zawodzie prawniczym, proponowaliśmy wprowadzenie sędziego pokoju i ławy przysięgłych do polskiego procesu sądowego. Naszymi pracami zainteresował się ówczesny prezes KRS – sędzia Dariusz Zawistowski, wygłosiliśmy z Jachnikiem referaty na konferencji naukowej w 2017 r. a nasz artykuł ukazał się w kwartalniku KRS.
Próbowaliśmy oczywiście zainteresować tymi tematami partię rządzącą. Minister Ziobro, któremu wręczyliśmy projekt ustawy i raporty poszkodowanych - całkowicie zlekceważył naszą propozycję udziału obywateli w procesie reformowania sądownictwa.
Rychło się też okazało, że minister pod słowem „reforma” rozumie przejęcie pod osobistą kontrolę wszystkiego co się da – dyrektorów sądów, prezesów, a w końcu części Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego.
Nasz oferta, którą złożyliśmy PiS-owi i Ziobrze – współdziałania, włączenia obywateli do dyskusji i w końcu przeprowadzenia głębokich, uczciwych służących Polakom zmian – została przez PiS zignorowana.
Skutkiem arbitralnych działań ministra Ziobry jest chaos, międzynarodowa izolacja Polski, i klincz wewnątrz kraju. Widzą to nawet politycy PiS.

Dynamiczny wzrost rat kredytów złotowych ze zmiennym oprocentowaniem stawką WIBOR powoduje, że coraz więcej kredytobiorców zaczyna się zastanawiać, co jest tego przyczyną oraz jak sobie z tym radzić. Szczególną uwagę kredytobiorców zwraca struktura raty, gdzie znaczną jej część, niejednokrotnie nawet ponad 90 proc., stanowią same odsetki. Pisze o tym Karolina Pilawska, adwokat, wspólnik w kancelarii Pilawska Zorski Adwokaci.

Wskaźnik ustalany przez banki
Problem ze stawką WIBOR polega przede wszystkim na sposobie jego ustalania i pozostawieniu bankom decyzyjności w tym zakresie. Stawka WIBOR nie jest określana na podstawie realnych transakcji, a opiera się niejako na uznaniowości 10 największych banków w Polsce. WIBOR stanowi stopę procentową po jakiej banki są w stanie udzielać pożyczek innym bankom na polskim rynku międzybankowym. W dużym uproszczeniu polega to na tym, że jeden bank dzwoni do drugiego i pyta po jakim oprocentowaniu i na jakich zasadach drugi bank pożyczyłby mu pieniądze, gdyby miał taką potrzebę. W efekcie, analogicznie jak przy kredytach frankowych i innych kredytach hipotecznych powiązanych z walutami obcymi, gdzie banki ustalały wysokość kursów tych walut, w przypadku kredytów złotowych  banki de facto ustalają wysokość oprocentowania kredytu według swojego uznania i w tylko sobie znany sposób. Do tego należy dodać rosnące stopy procentowe ustalane przez bank centralny, które automatycznie powodują wzrost indeksu WIBOR. A im wyższe stopy procentowe, tym wyższy WIBOR, a tym samym wyższa rata kredytu, którą odczuwa każdy Złotówkowicz.

Co dalej ze stawką WIBOR?
Obecnie nikt z nas nie jest w stanie przewidzieć, kiedy stawka WIBOR się ustabilizuje i czy w ogóle się ustabilizuje. Przypomnijmy, że w 2020 roku w związku z pandemią COVID-19 oprocentowanie kredytów osiągało historycznie najniższe wyniki (!), co powodowało, iż wielu kredytobiorców miało zdolność kredytową na dużo wyższą kwotę kredytu niż miałoby, gdyby oprocentowanie kredytu znajdowało się na obecnym poziomie. Czy zatem gdyby bank poinformował w sposób rzetelny o ryzyku związanym z zawarciem umowy kredytu ze zmiennym oprocentowaniem, wskazał w jaki sposób kształtowała się będzie rata kredytu w przypadku wzrostu oprocentowania o 100% albo więcej procent, to kredytobiorca podjąłby decyzję o jej zawarciu? Czy może zdecydowałby się na stałe oprocentowanie, które gwarantowałoby niezmienność stawki bez względu na wszystko? Nasuwa się również pytanie, czy w dacie zawarcia umowy kredytu kredytobiorca wiedział, iż stawka WIBOR nie jest ustalana w oparciu o realne transakcje?

W najbliższym czasie stawka WIBOR ma zostać zamieniona na inną, czyli WIRON (uprzednio WIRD). Takie działanie potwierdza jedynie, że indeks WIBOR nie jest ani obiektywny, ani weryfikowalny dla przeciętnego Złotówkowicza, a tym samym może stanowić o konieczności sądowej ingerencji w umowy kredytów złotowych, aby raty tych kredytów miały normalną wysokość.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawo/wibor-a-koszt-kredytu-komentarz-do-orzeczenia-sadu,518381.html

Z badań Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę wynika, że ponad połowa Polaków uważa bicie dzieci za karę, która nigdy nie powinna być stosowana, mimo to aż 36 proc. przyznaje się do stosowania klapsów. Co równie mocno niepokoi, znaczna część świadków karcenia słownego (38 proc.), jak i fizycznego (41 proc.) pozostała wobec tych zachowań bierna. Tymczasem za brak reakcji można odpowiadać karnie. A kara to nawet trzy lata pozbawienia wolności.

Co roku przez 19 pierwszych dni listopada trwa światowa „Kampania 19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu dzieci i młodzieży”. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę ruszyła właśnie z kampanią społeczną i informacyjną o konieczności reagowania na przemoc wobec dzieci - „REAGUJ na przemoc wobec dzieci”. Celem  jest zwiększenie społecznej gotowości do reagowania w sytuacjach, gdy ktoś podejrzewa, albo widzi, że dziecko doświadcza przemocy.

Warto pamiętać, że od 1 sierpnia 2010 r. obowiązuje w Polsce przepis w myśl którego - choć nie ma za to sankcji karnych - kary cielesne są zabronione.

Polacy nadal boją się reagować
- W naszym społeczeństwie ciągle jest wiele obaw związanych z reagowaniem w sytuacjach, gdy dziecko doświadcza przemocy ze strony rodziców lub opiekunów. Brak reakcji często wynika z przeświadczenia, że nie powinniśmy się wtrącać w prywatne sprawy rodziny. To nieprawda. Reagowanie na przemoc wobec dzieci to nasz społeczny obowiązek. Dzieci same nie potrafią się obronić. To rolą osób dorosłych jest ochrona dzieci – mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. - Zdajemy sobie sprawę, że bycie świadkiem przemocy może być trudnym doświadczeniem, że ludzie nie wiedzą, jak zareagować lub brakuje im odwagi. W takich sytuacjach mogą sprawdzić możliwe sposoby reagowania na stronie REAGUJ.fdds.pl lub skorzystać z pomocy konsultantów telefonu w sprawie bezpieczeństwa dzieci 800 100 100. Telefon ten prowadzi nasza Fundacja. Jest on bezpłatny, anonimowy, działa od poniedziałku do piątku w godzinach 12-15, a w czwartek dodatkowo 16:30-20:30. Konsultanci nie podejmą wprawdzie działania za osobę dzwoniącą, ale na pewno podpowiedzą, co może zrobić – dodaje dr Sajkowska.

Fundacja opracowała też badania dotyczące przemocy wobec dzieci. Wynika z nich, że w 2022 roku ponad połowa (59 proc.) badanych uznała bicie dzieci za karę, która nigdy nie powinna być stosowane (2017 – 49 proc.; 2013 – 47 proc.; 2010 – 34 proc.). Ale prawie co trzeci respondent (31 proc.) stwierdził, że są sytuacje, kiedy jest ona usprawiedliwiona, a 6 proc. badanych to zdecydowani zwolennicy bicia dzieci za karę. Osoby te były zdania, że może być ono stosowane za każdym razem, gdy rodzic uzna, że będzie skuteczne.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/ile-grozi-za-brak-reakcji-na-przemoc-wobec-dziecka,518132.html

Powód też człowiek może zmienić zdanie i po wytoczeniu powództwa zrezygnować z dalszego dochodzenia swych praw na drodze sądowej. Przyczyn może być wiele, choćby uregulowanie przez pozwanego należności. Co jednak w sytuacji, gdy ta decyzja była błędem? Zgodnie z obowiązującymi przepisami można odwołać i oświadczenie o cofnięciu pozwu, i zrzeczeniu się roszczenia, ale jedynie do uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania.

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/odwolanie-cofniecia-pozwu,39429.html

u istotne są przepisy procedury cywilnej i kierunek wyznaczony orzecznictwem sądów, w tym Sądu Najwyższego. W wyroku z 11 lutego 2011 r.Sąd Najwyższy podkreślił, że w sensie procesowym oświadczenie o cofnięciu pozwu i zrzeczeniu się roszczenia składane jest drugiej stronie (pozwanemu). Odwołalność procesowych czynności prawnych to także możliwość uchylenia się od ich skutków materialnoprawnych w wyniku zastosowania instytucji przewidzianych w przepisach prawa materialnego (np. w art. 88 k.c.).

Izba Karna Sądu Najwyższego uchyliła wyroki uniewinniające wymierzone współsprawcom zabójstwa biznesmana z Pomorza. Pozostawiła karę dożywocia dla jednego ze sprawców, gdyż wykazano, że zabił ofiarę ze szczególnym okrucieństwem - grzebiąc ją żywcem. Jednym z dowodów były wyniki badania wariografem oskarżonego. Nieskuteczny okazał się zarzut kasacji, że odbyło się to wbrew jego woli i naruszało kodeks.

Bezprawne przywłaszczenie majątku
Gdy biznesmen zaginął, nieruchomość przejął Andrzej K. - biznesmen udzielający tego typu pożyczek. Prokuratura oskarżyła go w związku z bezprawnym przywłaszczeniem cudzych praw majątkowych. Jak wskazał na rozprawie w Sądzie Najwyższym prokurator, K. do tej pory widnieje w jednej z hipotek, ustanowionych na nieruchomości zmarłego.

Dopiero rok po zabójstwie, zatrzymany w innej sprawie - Michał S. wskazał miejsce ukrycia zwłok Zbigniewa O. Biegli medycyny sądowej w swojej opinii orzekli, że przedsiębiorca zmarł w wyniku uduszenia. W trakcie śledztwa ustalono, że to Michał S. zakopał pokrzywdzonego żywcem, dlatego też oskarżono go o dokonanie zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem.

Natomiast Krzysztofowi M., który zdaniem  prokuratora za udział w zabójstwie przyjął zapłatę, zarzucono "działanie w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie".

Kasacje prokuratora i obrońców
Prawomocny wyrok zapadł w Sądzie Apelacyjnym w Gdańsku 31 maja 2021 r. Przy czym dwaj oskarżeni zostali uniewinnieni od zarzucanych im czynów. Krzysztof M. otrzymał najsurowsza karę - dożywocia i dopiero po 40 latach będzie mógł się starać o złagodzenie kary.

Kasację do Sądu Najwyższego złożył prokurator i obrońcy skazanych. Wnoszono o uchylenie wyroków wobec skazanych Marka G., Andrzeja K. i Krzysztofa M.

Obrońcy powołali się m. in na fakt, że w składzie orzekającym niższej instancji znalazł się sędzia powołany przez neoKRS po zmianie ustawy z grudnia 2017 r. Sędzia sprawozdawca Andrzej Stępka odwołał się do uchwały trzech połączonych Izb z 20 stycznia 2020 r. oraz uchwały 7 sędziów Izby karnej z 2 czerwca br.

Badanie wariografem - dozwolone
Obrońcy w zarzutach kasacyjnych wymienili także badanie wariografem oskarżonego, które nie było zgodne z procedurą karną, gdyż zabrakło zgody badanego. Jak zaznaczył w uzasadnieniu wyroku sędzia sprawozdawca Andrzej Stępka biegli, którzy przeprowadzali analizę odstąpili od badania, gdy oskarżony zgłosił, że boli go głowa. W końcu jednak - wyraził zgodę na to badanie.

Czytaj więcej-klinij tutaj 

Małym uchodźcom trzeba specjalistycznej opieki

Uchodźcy wojenni z Ukrainy mają być tymczasowo lokowani m.in. na terenie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. W pierwszej kolejności będą tam trafiać wychowankowie ukraińskich domów dziecka i dzieci bez opieki. Wśród wyzwań z tym związanym jest m.in. konieczność zapewnienia im odpowiedniej specjalistycznej opieki oraz zdemontowania krat, drutu kolczastego i innych zabezpieczeń – wskazuje 

RPO zwraca uwagę na szczególnie istotne kwestie związane z wdrażaniem tego rozwiązania. Wskazuje, że osoby przybywające z terenów objętych działaniami wojennymi mogą doświadczać traumy wojennej lub innych stanów wymagających wzmożonej opieki specjalistycznej. Szczególnie narażone są grupy wrażliwe, w tym dzieci. Jako kluczowa jawi się zatem potrzeba zapewnienia im adekwatnej specjalistycznej opieki. Z wytycznych MS wynika, że uchodźcy wojenni w tych placówkach znajdą się pod opieką dotychczasowej kadry pedagogicznej. 

Dotychczas jej zadania koncentrowały się na działaniach resocjalizacyjnych. Wraz ze zmianą charakteru placówek i całkowicie odmiennym profilem kierowanych tam osób, kompetencje zawodowe, choć z pewnością wysokie, mogą wymagać rozwinięcia, adekwatnie do nowej sytuacji. 

RPO prosi zatem o informację, czy pracownicy pedagogiczni tych placówek są lub zostaną odpowiednio przeszkoleni, aby nieść pomoc osobom o różnych potrzebach związanych z traumą wojenną i doświadczeniem migracyjnym. Czy ewentualnie jest planowane uzupełnienie personelu o dodatkowych specjalistów, np. ekspertów w zakresie opieki nad dziećmi, które doświadczyły urazów psychicznych w wyniku działań zbrojnych.

Czytaj więcej na Prawo.pl:

Co ś.p. Poseł VIII kadencji Janusz Sanocki mówił w 2017 r. o ustawie o Sądzie Najwyższym. Warto posłuchać. Pewno mało kto pamięta to wystąpienie. Przypominam 2017 rok !!! Mamy 2022 rok i co się zmieniło ?