Podatnik VAT, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu.W pierwszej wersji przepisów nowelizujących wskazano, że solidarna odpowiedzialność nabywcy miała mieć zastosowanie w przypadku, gdy wartość netto nabytych w danym miesiącu od jednego podmiotu towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT przekroczy kwotę 12 000 zł. Niemniej ostateczna wersja znowelizowanych przepisów nie przewiduje już limitu kwotowego, po przekroczeniu którego istnieje solidarna odpowiedzialność. Jest to bez wątpienia pogorszenie sytuacji nabywców towarów wrażliwych. I to w porównaniu z przepisami obowiązującymi do końca października 2019 r. na dwóch obszarach:

  • dotyczącego zakresu towarów objętych odpowiedzialnością solidarną oraz
  • dotyczącego limitu transakcji (z 50 000 zł miesięcznie do braku limitu).

 

Odpowiedzialności solidarnej nie stosuje się m.in. do nabycia towarów:

 

  • - udokumentowanego fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców,
  • - za które podatnik dokonał zapłaty w ramach MPP.

 

Przykład: Nabywca dokonuje zakupu węgla kamiennego na kwotę 5000 zł. Faktura dokumentująca transakcję została opłacona z zastosowaniem MPP, gdyż nabywca podejrzewał, że sprzedawca może nie odprowadzić kwoty VAT do urzędu. Nabywca nie odpowiada więc solidarnie z dostawcą za nierozliczony VAT (dokonał bowiem płatności w ramach MPP).

Regulacje te wskazują na objęcie odpowiedzialnością solidarną transakcji, których przedmiotem są wszystkie towary wymienione w dodawanym do ustawy o VAT załączniku nr 15, a które to transakcje nie podlegają obowiązkowi rozliczenia w ramach obligatoryjnego MPP.

Oznacza to, że odpowiedzialnością solidarną objęte zostają towary, które wcześniej nie były objęte tym reżimem opodatkowania albo odwrotnym obciążeniem (węgiel kamienny, brunatny, części do samochodów i motocykli, część elektroniki). W ujęciu ilościowym przed nowelizacją były to 24 pozycje z załącznika nr 13 do ustawy o VAT, a po zmianie 65 pozycji załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

Równolegle z implementowaniem do porządku krajowego obowiązkowego MPP wprowadzono również zmiany w zakresie solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania podatkowe VAT dostawcy.